Phương Pháp Extensive Reading (Đọc Mở Rộng) Là Gì? Cách Áp Dụng Trong Học Tiếng Anh

Extensive Reading (Đọc mở rộng) là phương pháp đọc nhiều văn bản thú vị, dễ hiểu (hiểu được 98-100% nội dung) để nắm ý chính, cải thiện tốc độ đọc và sự trôi chảy, không tập trung vào phân tích chi tiết hay tra từ vựng thường xuyên, coi đọc là giải trí và làm quen với ngôn ngữ một cách tự nhiên, trái ngược với Intensive Reading (Đọc chuyên sâu) tập trung phân tích ngữ pháp chi tiết.

Nguyên tắc cốt lõi:

• Đọc nhiều, đọc thường xuyên: Mục tiêu 1 cuốn sách mỗi tuần (Nation & Wang, 1999) hoặc 200,000-300,000 từ mỗi năm (Beglar & Hunt, 2014)
• Ưu tiên sự thú vị & dễ hiểu: Chọn tài liệu hiểu ít nhất 98% từ vựng (Day & Bamford, 2002)
• Tập trung vào ý chính: Nắm nội dung tổng quát, không dừng lại tra từ hay phân tích ngữ pháp
• Tốc độ & sự trôi chảy: Đọc nhanh, lướt, quét để quen với nhịp điệu ngôn ngữ
• Tự do lựa chọn: Người học tự chọn tài liệu theo sở thích
• Không kiểm tra: Không áp đặt bài test nghiêm ngặt, giữ tinh thần thoải mái

Lợi ích:

• Cải thiện kỹ năng hiểu đọc tự nhiên: Tăng khả năng phán đoán nghĩa từ vựng qua ngữ cảnh
• Mở rộng vốn từ: Tiếp xúc nhiều lần với từ vựng giúp ghi nhớ lâu hơn
• Tăng tốc độ đọc: Luyện phản xạ nhanh với cấu trúc ngữ pháp
• Nâng cao kiến thức nền: Tiếp cận nhiều chủ đề và phong cách viết khác nhau
• Xây dựng sự tự tin: Cảm thấy thoải mái hơn khi sử dụng tiếng Anh

Cách thực hiện:

• Chọn sách phù hợp: Sách luyện đọc phân cấp từ 50 từ vựng cơ bản (Trình độ sơ cấp) đến 18,000 từ (Trình độ gần như người bản ngữ) theo Thang phân cấp của Tổ chức Đọc Mở Rộng (ERF)
• Tạo môi trường thoải mái: Đọc ở nơi yên tĩnh, thư giãn, không áp lực
• Dành thời gian đủ: 10-15 phút đọc thầm mỗi buổi trong lớp (British Council) hoặc 30 phút mỗi tuần (Suk, 2017)
• Thực hành: Đọc lướt, đọc quét để lấy thông tin chính, bỏ qua từ lạ

Phân biệt với Đọc Chuyên Sâu:

• Đọc Mở Rộng: Nhiều – Rộng – Thư giãn – Ý chính – Giải trí – Hiểu 98%
• Đọc Chuyên Sâu: Ít – Sâu – Phân tích – Chi tiết – Học thuật – Hiểu 70-90%

Nghiên cứu của Suk (2017) với 171 sinh viên Hàn Quốc trong 15 tuần chứng minh: nhóm kết hợp 70 phút Đọc Chuyên Sâu + 30 phút Đọc Mở Rộng mỗi tuần vượt trội hơn nhóm 100 phút chỉ Đọc Chuyên Sâu về khả năng hiểu đọc, tốc độ đọc và tích lũy từ vựng. Nishizawa và cộng sự (2010) phát hiện điểm TOEIC cải thiện đáng kể khi đạt 300,000 từ đọc mở rộng.

Extensive Reading (Đọc Mở Rộng) Là Gì?

Extensive Reading (Đọc Mở Rộng) là phương pháp đọc nhiều văn bản dễ hiểu ở mức hiểu được 98-100% từ vựng để thư giãn và nắm ý chính, không phân tích chi tiết ngữ pháp hay tra từ điển thường xuyên, nhằm xây dựng thói quen đọc tự nhiên và cải thiện kỹ năng ngôn ngữ tổng thể. Theo Day & Bamford (2002), mục tiêu chính là “giúp học viên đọc tiếng Anh và yêu thích nó”.

Đọc Mở Rộng được định nghĩa bởi Richard Day và Julian Bamford năm 1998 trong cuốn sách “Extensive Reading in the Second Language Classroom” là phương pháp đọc dài hạn với số lượng lớn tài liệu dễ hiểu. Khác với Đọc Chuyên Sâu tập trung phân tích chi tiết văn bản ngắn, Đọc Mở Rộng nhấn mạnh đọc thường xuyên, đọc nhiều với mục đích giải trí, tìm hiểu thông tin và hiểu tổng quát.

Các đặc điểm cốt lõi:

• Mức độ hiểu: Ít nhất hiểu được 98-100% từ vựng (tương đương không quá 2-3 từ lạ trên mỗi trang cho người mới bắt đầu)
• Tốc độ đọc: Nhanh hơn, lướt qua để nắm ý chính
• Sử dụng từ điển: Tối thiểu hoặc không tra từ, dựa vào ngữ cảnh đoán nghĩa
• Mục đích: Đọc để thư giãn và tiếp xúc tự nhiên với ngôn ngữ, không áp lực kiểm tra

Theo British Council, Đọc Mở Rộng giúp học viên phát triển thái độ tích cực với việc đọc thường bị bỏ qua trong lớp đọc ngôn ngữ thứ hai. Phương pháp này dựa trên nguyên lý “học đọc bằng cách đọc”, trái ngược với cách tiếp cận truyền thống phân tích từng câu, từng từ.

Extensive Reading (Đọc Mở Rộng) Khác Gì Với Intensive Reading (Đọc Chuyên Sâu)?

Đọc Mở Rộng đọc nhiều tài liệu dễ (hiểu 98%), nhanh, để giải trí và hiểu tổng quát; Đọc Chuyên Sâu đọc ít văn bản khó, chậm, để phân tích chi tiết ngữ pháp và từ vựng. Extensive Reading nhấn mạnh số lượng và thư giãn, Đọc Chuyên Sâu nhấn mạnh chất lượng phân tích và học thuật.

Theo nghiên cứu Suk (2017): Nhóm kết hợp 70 phút Đọc Chuyên Sâu + 30 phút Đọc Mở Rộng mỗi tuần vượt trội hơn nhóm 100 phút chỉ Đọc Chuyên Sâu về cả khả năng hiểu đọc, tốc độ đọc và tích lũy từ vựng sau 15 tuần. Nghiên cứu này thực hiện với 171 sinh viên đại học Hàn Quốc học tiếng Anh như ngoại ngữ, cho thấy sự kết hợp cân bằng giữa hai phương pháp mang lại hiệu quả tốt nhất.

Ví dụ minh họa:

• Đọc Chuyên Sâu: Phân tích 1 đoạn văn 200 từ trong 30 phút, tra 20 từ mới, làm bài tập ngữ pháp
• Đọc Mở Rộng: Đọc 1 cuốn sách phân cấp 5,000 từ trong 60 phút, tra 0-5 từ quan trọng, tóm tắt ngắn nội dung

Đọc Mở Rộng kết hợp tốt với Phương Pháp Reading Discussion (Thảo Luận Đọc) để tăng tương tác và chia sẻ trải nghiệm đọc trong lớp học.

10 Nguyên Tắc Cốt Lõi Của Đọc Mở Rộng Là Gì?

10 nguyên tắc Đọc Mở Rộng của Day & Bamford (2002) bao gồm: (1) tài liệu dễ (hiểu 98%), (2) đa dạng chủ đề, (3) tự chọn sách, (4) đọc nhiều, (5) mục đích giải trí/thông tin, (6) đọc là phần thưởng, (7) tốc độ nhanh, (8) cá nhân & yên lặng, (9) giáo viên hướng dẫn, (10) giáo viên làm tấm gương. Đây là nền tảng để triển khai chương trình Đọc Mở Rộng hiệu quả trong lớp học.

• 1. Tài Liệu Đọc Phải Dễ: Học viên cần hiểu ít nhất 98% từ vựng. Sách luyện đọc phân cấp được phân từ 50 từ vựng cơ bản (Trình độ sơ cấp) đến 18,000 từ (Trình độ gần như người bản ngữ) theo Thang phân cấp của Tổ chức Đọc Mở Rộng. Quy tắc thực tế: không quá 2-3 từ lạ trên mỗi trang cho người mới bắt đầu.
• 2. Đa Dạng Tài Liệu: Cung cấp nhiều thể loại: tiểu thuyết, truyện ngắn, tiểu sử, sách khoa học, truyện tranh, tạp chí. Đa dạng chủ đề giúp học viên tìm được sở thích riêng và duy trì động lực.
• 3. Học Viên Tự Chọn Sách: Quyền tự chọn tăng trách nhiệm học tập và động lực nội tại. Học viên được phép bỏ sách không thích, không ép buộc đọc hết.
• 4. Đọc Nhiều Nhất Có Thể: Mục tiêu: 1 cuốn sách phân cấp mỗi tuần (Nation & Wang, 1999) hoặc 200,000-300,000 từ mỗi năm (Beglar & Hunt, 2014). Nishizawa và cộng sự (2010) phát hiện điểm TOEIC cải thiện đáng kể khi đạt 300,000 từ trong chương trình đọc mở rộng kéo dài 4 năm.
• 5. Mục Đích: Giải Trí, Thông Tin, Hiểu Tổng Quát: Không đọc để kiểm tra chi tiết, mà để thư giãn và tiếp xúc tự nhiên với ngôn ngữ.
• 6. Đọc Là Phần Thưởng: Không áp đặt bài test sau mỗi cuốn sách. Có thể có hoạt động nhẹ như: tóm tắt ngắn, chia sẻ sách, nhật ký đọc.
• 7. Tốc Độ Đọc Nhanh: Đọc lướt, đọc quét để nắm ý chính, không dừng lại từng từ.
• 8. Đọc Cá Nhân Và Yên Lặng: Mỗi học viên đọc sách riêng, 10-15 phút đọc thầm mỗi buổi (British Council) hoặc đọc thầm liên tục.
• 9. Giáo Viên Hướng Dẫn: Giải thích mục tiêu Đọc Mở Rộng, giúp chọn sách phù hợp, theo dõi tiến độ, khuyến khích.
• 10. Giáo Viên Là Tấm Gương: Giáo viên cũng đọc cùng học viên, chia sẻ trải nghiệm đọc, tạo văn hóa đọc trong lớp.

Extensive Reading (Đọc Mở Rộng) Có Những Lợi Ích Gì?

Đọc Mở Rộng mang lại 5 lợi ích chính: (1) tăng vốn từ vựng tự nhiên, (2) cải thiện tốc độ đọc & sự trôi chảy, (3) nâng cao khả năng hiểu đọc, (4) hiểu ngữ pháp qua ngữ cảnh, (5) tăng động lực & thái độ tích cực với đọc. Nghiên cứu Suk (2017) xác nhận 30 phút mỗi tuần Extensive Reading (Đọc Mở Rộng) cải thiện đáng kể cả 3 yếu tố: khả năng hiểu đọc, tốc độ đọc, tích lũy từ vựng.

1. Tăng Vốn Từ Vựng Tự Nhiên

Tiếp xúc với hàng nghìn từ và cụm từ trong ngữ cảnh tự nhiên. Học ngẫu nhiên qua tiếp xúc lặp lại. Liu & Zhang (2018) phân tích tổng hợp: Đọc Mở Rộng có tác động đáng kể lên tích lũy từ vựng ngay trong 1 học kỳ.

2. Cải Thiện Tốc Độ Đọc & Sự Trôi Chảy

Xây dựng khả năng nhận từ tự động. Tăng tốc độ từ xử lý có kiểm soát sang xử lý tự động.

3. Nâng Cao Khả Năng Hiểu Đọc

Phát triển khả năng suy luận và dự đoán. Hiểu văn bản ở mức tổng quát thay vì chi tiết. Suk (2017): Nhóm Đọc Mở Rộng vượt trội về khả năng hiểu đọc so với nhóm chỉ Đọc Chuyên Sâu.

4. Hiểu Ngữ Pháp Qua Ngữ Cảnh

Tiếp xúc lặp lại với cấu trúc ngữ pháp trong ngữ cảnh thực tế. Phát triển “cảm giác ngữ pháp” tự nhiên. Không cần học quy tắc tường minh, vẫn sử dụng đúng.

5. Tăng Động Lực & Thái Độ Tích Cực

Al-Homoud & Schmitt (2009), Arnold (2009), Grabe (2009): Đọc Mở Rộng cải thiện động lực đáng kể. Học viên “thích đọc” thay vì xem đọc là nhiệm vụ. Xây dựng thói quen đọc dài hạn.

Để tăng hiệu quả, giáo viên có thể kết hợp Đọc Mở Rộng với Phương Pháp Inductive Và Deductive khi hướng dẫn học viên rút ra quy luật ngữ pháp từ văn bản đã đọc.

Làm Thế Nào Để Áp Dụng Đọc Mở Rộng Trong Lớp Học?

Áp dụng Đọc Mở Rộng hiệu quả qua 5 bước: (1) Xây dựng thư viện sách phân cấp phù hợp, (2) Hướng dẫn học viên chọn sách đúng mức, **(3) Dành 10-15 phút đọc thầm mỗi buổi, (4) Tổ chức hoạt động chia sẻ nhẹ nhàng (chia sẻ sách, nhật ký đọc), (5) Giáo viên đọc cùng làm tấm gương. Mục tiêu: 1 cuốn sách phân cấp mỗi tuần hoặc 200,000-300,000 từ mỗi năm.

Bước 1: Xây Dựng Thư Viện Sách Phân Cấp

• Số lượng tối thiểu: 50-100 đầu sách cho 1 lớp 20-30 học viên
• Phân cấp theo thang của Tổ chức Đọc Mở Rộng: Trình độ sơ cấp (50 từ vựng), người mới bắt đầu (101-400), trình độ cơ bản (401-1,000), trung cấp (1,001-2,000), nâng cao (2,001+)
• Đa dạng thể loại: Tiểu thuyết, Phi hư cấu, Truyện tranh, Tạp chí
• Nguồn sách: Oxford Bookworms, Cambridge Readers, Penguin Readers, Macmillan Readers

Bước 2: Hướng Dẫn Chọn Sách Đúng Mức

• Quy tắc “5 ngón tay”: Mở 1 trang ngẫu nhiên, đếm từ lạ. Nếu ≤5 từ lạ → đúng mức; >10 từ lạ → quá khó
• Quy tắc hiểu 98%: Học viên cần hiểu ít nhất 98% từ vựng
• Lời khuyên: Bắt đầu từ mức dễ hơn 1 trình độ so với trình độ thực tế để xây dựng sự tự tin

Bước 3: Dành Thời Gian Đọc Thầm Trong Lớp

• Tần suất: Mỗi buổi học (tính nhất quán quan trọng hơn thời lượng)
• Thời gian: 10-15 phút mỗi buổi (British Council)
• Quy tắc: Mọi người đọc (kể cả giáo viên), không làm việc khác, không làm ồn
• Môi trường: Yên tĩnh, thoải mái

Bước 4: Hoạt Động Chia Sẻ Nhẹ Nhàng

• Nhật ký đọc: Ghi lại tiêu đề sách, số trang, đánh giá ngắn (1-2 câu)
• Chia sẻ sách: 2-3 phút chia sẻ sách yêu thích với lớp (tự nguyện, không ép)
• Câu lạc bộ sách: Nhóm 3-4 học viên đọc cùng 1 sách, thảo luận
• KHÔNG làm: Câu hỏi kiểm tra hiểu chi tiết, phân tích ngữ pháp, bài test từ vựng

Bước 5: Giáo Viên Làm Tấm Gương

Đọc cùng học viên trong giờ đọc thầm. Chia sẻ sách đang đọc, cảm nhận. Giới thiệu sách phù hợp cho từng học viên. Tạo văn hóa đọc trong lớp.

Mục Tiêu Cụ Thể:

• Ngắn hạn (1-3 tháng): 5-10 cuốn sách phân cấp, xây dựng thói quen đọc
• Trung hạn (1 học kỳ): 15-20 cuốn sách phân cấp, tương đương ~200,000 từ
• Dài hạn (1 năm): 40-50 cuốn sách phân cấp, ~500,000 từ, chuyển sang tài liệu gốc

Làm Sao Biết Sách Phù Hợp Với Trình Độ?

Sách phù hợp khi học viên hiểu 98-100% từ vựng, tương đương không quá 2-3 từ lạ trên mỗi trang (người mới). Test đơn giản: đọc 1 trang ngẫu nhiên, nếu dễ dàng hiểu và không cần tra từ điển >2-3 lần → đúng mức. Nếu khó hiểu hoặc nhiều từ lạ → xuống trình độ thấp hơn.

Phương Pháp 1: “Test 5 Ngón Tay”

1. Mở 1 trang ngẫu nhiên ở giữa sách
2. Đọc toàn bộ trang
3. Nếu gặp 0-5 từ lạ → đúng mức hoặc dễ hơn (OK)
4. Nếu gặp 6-10 từ lạ → hơi khó (cân nhắc xuống trình độ)
5. Nếu gặp >10 từ lạ → quá khó (chắc chắn xuống trình độ)

Phương Pháp 2: Số Lượng Từ Vựng Cơ Bản

• Người mới bắt đầu: 50-400 từ vựng cơ bản
• Trình độ cơ bản: 400-1,000 từ vựng cơ bản
• Trình độ trung cấp: 1,000-2,000 từ vựng cơ bản
• Trình độ nâng cao: 2,000+ từ vựng cơ bản

3 Câu Hỏi Tự Kiểm Tra:

1. “Tôi có thể hiểu câu chuyện mà không tra từ điển không?” → Phải CÓ
2. “Tôi có cảm thấy thư giãn khi đọc không?” → Phải CÓ
3. “Tôi có muốn tiếp tục đọc không?” → Phải CÓ

Nếu cả 3 đều CÓ → đúng mức. Nếu bất kỳ câu nào KHÔNG → xuống trình độ thấp hơn.

Đọc Mở Rộng Có Phù Hợp Với Người Mới Học Tiếng Anh Không?

Có, Extensive Reading (Đọc Mở Rộng) phù hợp với mọi trình độ từ người mới bắt đầu đến nâng cao, nhờ sách phân cấp được chia từ 50 từ vựng cơ bản (trình độ sơ cấp) đến 18,000 từ (gần như người bản ngữ) theo Thang của Tổ chức Đọc Mở Rộng. Người mới nên bắt đầu với trình độ người mới bắt đầu (50-400 từ vựng) như Oxford Bookworms Starter, đọc 1 cuốn sách phân cấp mỗi tuần, dành 10-15 phút mỗi ngày để xây dựng thói quen.

Đọc Mở Rộng đặc biệt hiệu quả cho người mới học vì:

1. Sách Phân Cấp Trình Độ Thấp Nhất:

• Trình độ sơ cấp (50 từ vựng): Dành cho người hoàn toàn mới bắt đầu
• Người mới bắt đầu sớm (51-100 từ vựng): Câu đơn giản, ngữ pháp cơ bản

2. Xây Dựng Nền Tảng Tự Nhiên:

• Thay vì học từ vựng qua thẻ ghi nhớ (từ riêng lẻ), học qua ngữ cảnh
• Tiếp xúc lặp lại: Từ vựng cơ bản xuất hiện nhiều lần, ghi nhớ tự nhiên
• Phát triển vốn từ nhìn là nhận (từ nhận ngay không cần suy nghĩ)

3. Tăng Tự Tin:

• Hoàn thành 1 cuốn sách (dù ngắn) tạo cảm giác thành tựu
• Không áp lực test, thoải mái khám phá
• Grabe (2009): Đọc Mở Rộng cải thiện động lực đáng kể cho người mới

Lộ Trình Cho Người Mới (3-6 tháng):

• Tháng 1-2: Trình độ người mới (50-200 từ vựng), 5-10 cuốn sách phân cấp
• Tháng 3-4: Trình độ cơ bản (400-600 từ vựng), 10-15 cuốn sách phân cấp
• Tháng 5-6: Trình độ cơ bản-trung cấp (600-1,000 từ vựng), 15-20 cuốn sách phân cấp
• Mục tiêu: 40-50 cuốn sách phân cấp trong 6 tháng, tương đương ~200,000 từ

Lưu Ý:

• Không vội nâng trình độ: Ở mỗi trình độ 2-3 tháng để xây dựng sự trôi chảy
• Đọc lại sách cũ: Đọc lại giúp tăng tốc độ đọc & sự tự tin
• Ưu tiên sự thú vị: Chọn sách thú vị hơn sách “đúng trình độ nhưng nhàm chán”

Câu Hỏi Thường Gặp Về Phương Pháp Extensive Reading (Đọc Mở Rộng)

Câu 1: Cần Đọc Bao Nhiêu Để Thấy Hiệu Quả?

Theo Nation & Wang (1999), 1 cuốn sách phân cấp mỗi tuần hoặc 200,000-300,000 từ mỗi năm là mục tiêu tối thiểu. Nishizawa và cộng sự (2010) phát hiện điểm TOEIC cải thiện đáng kể khi đạt 300,000 từ trong chương trình đọc mở rộng 4 năm. Beglar & Hunt (2014) khuyến nghị 200,000 từ mỗi năm (tương đương ~7,200 từ mỗi tuần) để thấy cải thiện tốc độ đọc rõ rệt.

Câu 2: Có Nên Tra Từ Điển Khi Đọc Mở Rộng Không?

Tối thiểu hoặc không tra. Chỉ tra từ thực sự cần thiết (xuất hiện nhiều lần và ảnh hưởng hiểu câu chuyện). Mục tiêu là đoán nghĩa qua ngữ cảnh. Nếu cần tra >5 từ trên mỗi trang → sách quá khó, nên xuống trình độ thấp hơn.

Câu 3: Đọc Mở Rộng Có Thay Thế Được Đọc Chuyên Sâu Không?

Không. Hai phương pháp bổ trợ cho nhau, không thay thế. Nghiên cứu Suk (2017) chứng minh kết hợp 70 phút Đọc Chuyên Sâu + 30 phút Đọc Mở Rộng mỗi tuần hiệu quả nhất. Đọc Chuyên Sâu dạy độ chính xác, Đọc Mở Rộng phát triển sự trôi chảy.

Câu 4: Mất Bao Lâu Để Nâng Một Trình Độ Sách Phân Cấp?

Trung bình 2-3 tháng mỗi trình độ cho người mới. Quan trọng là không vội, ở mỗi trình độ đọc 10-15 cuốn để xây dựng sự tự tin trước khi nâng.

Câu 5: Có Cần Hoạt Động Tiếp Theo Sau Khi Đọc Không?

Day & Bamford (2002) khuyến nghị hoạt động nhẹ nhàng (không áp lực): nhật ký đọc (1-2 câu đánh giá), chia sẻ sách (tự nguyện chia sẻ 2-3 phút), kể lại 1 phút. Tránh: Câu hỏi kiểm tra hiểu chi tiết, phân tích ngữ pháp, bài test từ vựng → làm mất động lực.

Câu 6: Đọc Mở Rộng Có Giúp Cải Thiện Nói Và Viết Không?

Có, gián tiếp. Extensive Reading (Đọc Mở Rộng) tăng vốn từ vựng và cảm giác ngữ pháp, giúp nói & viết tự nhiên hơn. Tuy nhiên, cần kết hợp với luyện nói và luyện viết chuyên biệt để phát triển toàn diện.

Đọc Mở Rộng là phương pháp đọc nhiều tài liệu dễ hiểu (hiểu được 98-100%) để thư giãn, xây dựng sự trôi chảy trong đọc và yêu thích đọc tự nhiên. Áp dụng 10 nguyên tắc của Day & Bamford (2002) với mục tiêu 1 cuốn sách phân cấp mỗi tuần, 10-15 phút đọc thầm mỗi buổi, kết hợp 30 phút đọc mở rộng + 70 phút đọc chuyên sâu mỗi tuần (theo Suk 2017) mang lại kết quả tối ưu về khả năng hiểu đọc, tốc độ đọc và tích lũy từ vựng.

HỌC TIẾNG ANH 1 KÈM 1 CÙNG EIV

Bạn muốn cải thiện kỹ năng đọc tiếng Anh với phương pháp Extensive Reading (Đọc Mở Rộng) được cá nhân hóa? EIV cung cấp chương trình học Tiếng Anh 1 kèm 1 online với giáo viên bản ngữ, giúp bạn xây dựng lộ trình đọc phù hợp, chọn sách phân cấp đúng mức, và phát triển toàn diện các kỹ năng ngôn ngữ. Không gian và thời gian học linh hoạt, lấy người học làm trọng tâm, đảm bảo hiệu quả tối ưu cho mỗi học viên.