Không Khai Báo Tạm Trú Cho Người Nước Ngoài Sẽ Bị Phạt Như Thế Nào?

Không khai báo tạm trú cho người nước ngoài bị phạt tiền từ 4-6 triệu đồng tùy theo mức độ vi phạm, đồng thời người nước ngoài có thể bị trục xuất khỏi Việt Nam. Đây là quy định bắt buộc theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP nhằm đảm bảo an ninh quốc gia và quản lý cư trú hiệu quả.

Việc vi phạm quy định khai báo tạm trú không chỉ ảnh hưởng đến chủ cơ sở lưu trú mà còn gây ra hậu quả nghiêm trọng cho chính người nước ngoài. Theo thống kê từ các cơ quan công an địa phương, hàng nghìn trường hợp vi phạm được phát hiện mỗi năm, với mức phạt ngày càng được thắt chặt.

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ mức phạt cụ thể, trách nhiệm pháp lý, và cách thức thực hiện khai báo đúng quy định để tránh những rủi ro không đáng có.

Mức phạt cụ thể khi không khai báo tạm trú cho người nước ngoài là bao nhiêu?

Mức phạt dao động từ 4-6 triệu đồng tùy theo tình huống vi phạm cụ thể, với các hình thức xử phạt bổ sung bao gồm trục xuất người nước ngoài khỏi Việt Nam.

Căn cứ theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP của Chính phủ, việc không khai báo tạm trú cho người nước ngoài thuộc danh mục vi phạm hành chính nghiêm trọng trong lĩnh vực an ninh trật tự. Điều này thể hiện sự quan tâm đặc biệt của nhà nước đối với việc quản lý cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam.

Phạt tiền theo từng trường hợp vi phạm

Bảng mức phạt được quy định rõ ràng dựa trên tính chất vi phạm:

Hành vi vi phạm	Mức phạt (triệu đồng)	Căn cứ pháp lý
Không khai báo tạm trú	4-6	Điều 9, khoản 4đ, Nghị định 144/2021
Chậm khai báo tạm trú	3-5	Điều 18, khoản 3i, Nghị định 144/2021
Cung cấp thông tin sai sự thật	3-5	Điều 18, khoản 3i, Nghị định 144/2021

Sự phân biệt rõ ràng giữa “không khai báo” và “chậm khai báo” cho thấy cơ quan ban hành đã cân nhắc kỹ lưỡng về mức độ nghiêm trọng của từng hành vi. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định mức phạt và hướng giải quyết phù hợp.

Phân biệt mức phạt theo đối tượng và quy mô cơ sở

Đối với cá nhân vi phạm:

• Mức phạt cơ bản: 4-6 triệu đồng cho hành vi không khai báo tạm trú
• Chậm khai báo: 3-5 triệu đồng

Đối với tổ chức vi phạm: Mức phạt gấp đôi so với cá nhân, áp dụng cho các khách sạn, nhà nghỉ, doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh lưu trú. Điều này phản ánh nguyên tắc rằng tổ chức có năng lực tài chính lớn hơn và trách nhiệm quản lý chuyên nghiệp hơn so với cá nhân.

Đối với cơ sở lưu trú quy mô lớn: Theo Điều 9 Nghị định 144/2021, mức phạt có thể tăng theo quy mô:

• Từ 1-8 người: Phạt tiền từ 2-4 triệu đồng
• Từ 9 người trở lên: Phạt tiền từ 4-6 triệu đồng

Hình thức xử phạt bổ sung nghiêm trọng

Ngoài phạt tiền, các biện pháp xử phạt bổ sung có thể được áp dụng:

1. Trục xuất người nước ngoài khỏi Việt Nam: Đây là biện pháp nghiêm khắc nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền cư trú của người nước ngoài
2. Tịch thu giấy tờ giả (nếu phát hiện sử dụng giấy tờ không hợp pháp)
3. Buộc nộp lại lợi bất hợp pháp thu được từ việc vi phạm

Hình thức trục xuất đặc biệt nghiêm trọng vì nó không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân người nước ngoài mà còn có thể gây tổn hại đến kế hoạch học tập, làm việc, hoặc sinh sống lâu dài tại Việt Nam của họ.

Tham khảo: Thủ tục gia hạn giấy phép lao động cho người nước ngoài tại Việt Nam mới nhất

Ai phải chịu trách nhiệm khai báo và trong thời hạn bao lâu?

Người trực tiếp quản lý cơ sở lưu trú (bao gồm cả chủ nhà riêng không kinh doanh) phải khai báo trong vòng 12 giờ kể từ khi người nước ngoài đến lưu trú, hoặc 24 giờ đối với các khu vực vùng sâu, vùng xa.

Trách nhiệm khai báo tạm trú không chỉ áp dụng cho các cơ sở kinh doanh mà còn mở rộng đến tất cả các hình thức lưu trú. Điều này xuất phát từ yêu cầu quản lý toàn diện về an ninh và trật tự xã hội.

Đối tượng có trách nhiệm khai báo

Danh sách chi tiết các đối tượng phải thực hiện khai báo:

1. Chủ cơ sở kinh doanh lưu trú: Khách sạn, nhà nghỉ, homestay, resort và các loại hình dịch vụ lưu trú du lịch
2. Chủ nhà riêng: Dù không có hoạt động kinh doanh vẫn phải khai báo khi cho người nước ngoài lưu trú
3. Người được ủy quyền quản lý: Có giấy ủy quyền hợp lệ từ chủ cơ sở
4. Cơ sở chữa bệnh: Bệnh viện, phòng khám khi có người nước ngoài nằm viện điều trị

Việc mở rộng trách nhiệm đến cả nhà riêng không kinh doanh thể hiện tính toàn diện trong quản lý. Điều này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong bối cảnh nhiều người nước ngoài lựa chọn thuê nhà riêng thay vì ở khách sạn.

Thời hạn và địa điểm khai báo

Quy định về thời gian:

• Thời hạn bắt buộc: Trong vòng 12 giờ kể từ khi người nước ngoài đến lưu trú thực tế
• Thời hạn đặc biệt: 24 giờ đối với các vùng sâu, vùng xa theo quy định của UBND tỉnh
• Cách tính thời gian: Từ thời điểm người nước ngoài check-in hoặc bắt đầu lưu trú tại địa điểm

Nơi tiếp nhận khai báo:

• Công an xã, phường, thị trấn nơi có cơ sở lưu trú
• Đồn, trạm Công an địa phương được phân công
• Hệ thống trực tuyến qua trang web của từng tỉnh thành (được khuyến khích sử dụng)

Thời hạn 12 giờ được xem là hợp lý, cho phép chủ cơ sở có đủ thời gian thu thập thông tin và thực hiện thủ tục mà không gây cản trở hoạt động kinh doanh bình thường.

Tìm hiểu thêm: Thủ Tục Xin Visa Lao Động LĐ1, LĐ2 Cho Người Nước Ngoài

Làm thủ tục khai báo tạm trú cho người nước ngoài như thế nào?

Để tránh bị phạt, bạn cần thực hiện khai báo tạm trú trong vòng 12 giờ (hoặc 24 giờ đối với vùng sâu, vùng xa) thông qua hệ thống trực tuyến hoàn toàn miễn phí hoặc trực tiếp tại cơ quan công an địa phương.

Hệ thống khai báo trực tuyến đã được triển khai rộng rãi nhằm tạo thuận lợi tối đa cho người dân và doanh nghiệp. Việc số hóa thủ tục này không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn giảm thiểu sai sót trong quá trình xử lý.

Thông tin cơ bản cần chuẩn bị

Giấy tờ của người nước ngoài:

• Hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế (bản gốc hoặc bản sao có chứng thực)
• Thị thực (visa) hoặc giấy tờ cư trú hợp pháp tại Việt Nam
• Thông tin chi tiết về thời gian lưu trú dự kiến và mục đích cụ thể

Thông tin về cơ sở lưu trú:

• Địa chỉ chính xác và đầy đủ nơi lưu trú (số nhà, tên đường, phường/xã, quận/huyện, tỉnh/thành phố)
• Thông tin người chịu trách nhiệm khai báo (CMND/CCCD, số điện thoại liên lạc)

Hướng dẫn chi tiết thủ tục và quy trình

Khai báo trực tuyến:

• Website khai báo: Mỗi tỉnh thành có trang riêng với định dạng https://tentinh.xuatnhapcanh.gov.vn/
• Ví dụ cụ thể:
  • TP.HCM: https://hochiminh.xuatnhapcanh.gov.vn/
  • Hà Nội: https://hanoi.xuatnhapcanh.gov.vn/
  • Đà Nẵng: https://danang.xuatnhapcanh.gov.vn/

Lợi ích của khai báo trực tuyến:

• Hoàn toàn miễn phí: Không phát sinh chi phí nào trong quá trình thực hiện
• Tiết kiệm thời gian: Thực hiện tại nhà mà không cần đến cơ quan hành chính
• Xử lý nhanh: Hệ thống tự động xác nhận trong vòng vài giờ
• Theo dõi được: Kiểm tra tình trạng xử lý hồ sơ trực tuyến

Khai báo bằng phiếu (Mẫu NA17):

• Điền đầy đủ thông tin vào phiếu khai báo tạm trú
• Nộp trực tiếp tại cơ quan công an trong thời hạn quy định
• Lưu giữ biên lai xác nhận để làm bằng chứng đã khai báo

Thông tin hữu ích khác: Quy Trình Báo Cáo Giải Trình Nhu Cầu Sử Dụng Lao Động Nước Ngoài (Kèm Mẫu Tham Khảo)

Những trường hợp đặc biệt cần lưu ý về việc không khai báo tạm trú cho người nước ngoài

Có 3 trường hợp đặc biệt thường gây nhầm lẫn: nhà riêng không kinh doanh, người nước ngoài lưu trú ngắn hạn, và việc ủy quyền cho nhân viên – tất cả đều phải khai báo theo quy định chung.

Những trường hợp này thường bị hiểu nhầm là không thuộc phạm vi điều chỉnh của pháp luật, dẫn đến vi phạm không mong muốn. Việc làm rõ các tình huống đặc biệt giúp tránh những rủi ro pháp lý không đáng có.

Nhà riêng không kinh doanh

Theo quy định tại Điều 33 Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam, nhà riêng dù không kinh doanh vẫn được xem là cơ sở lưu trú:

• Vẫn phải khai báo: Dù không có hoạt động kinh doanh, chủ nhà vẫn có nghĩa vụ pháp lý
• Mức phạt tương đương: 4-6 triệu đồng nếu vi phạm, không có sự khác biệt so với cơ sở kinh doanh
• Thời hạn như nhau: 12 giờ (hoặc 24 giờ đối với vùng sâu, vùng xa) kể từ khi người nước ngoài đến lưu trú

Quy định này xuất phát từ quan điểm rằng việc quản lý cư trú của người nước ngoài mang tính chất toàn diện, không phân biệt mục đích thương mại hay phi thương mại.

Lưu trú ngắn hạn 1-2 đêm

Lưu ý quan trọng về lưu trú ngắn hạn:

• Vẫn phải khai báo: Dù chỉ ở 1 đêm vẫn phải thực hiện đầy đủ thủ tục
• Phân biệt khái niệm: Khai báo tạm trú khác với đăng ký tạm trú dài hạn (từ 30 ngày trở lên)
• Không có ngoại lệ: Pháp luật không quy định thời gian lưu trú tối thiểu để miễn trừ khai báo

Nhiều người nhầm lẫn giữa “khai báo tạm trú” (thủ tục ngắn hạn cho mọi trường hợp lưu trú) và “đăng ký tạm trú” (thủ tục dài hạn từ 30 ngày trở lên). Sự nhầm lẫn này dẫn đến việc bỏ qua nghĩa vụ khai báo đối với khách lưu trú ngắn hạn.

Trường hợp ủy quyền cho nhân viên

Điều kiện thực hiện ủy quyền hợp lệ:

• Giấy ủy quyền có công chứng: Cần có văn bản ủy quyền được lập theo đúng quy định pháp luật
• Người được ủy quyền đủ năng lực: Phải nắm đầy đủ thông tin và có khả năng thực hiện thủ tục
• Trách nhiệm pháp lý: Chủ cơ sở vẫn chịu trách nhiệm pháp lý cuối cùng dù đã ủy quyền

Việc ủy quyền không làm thay đổi bản chất trách nhiệm pháp lý của chủ cơ sở. Điều này có nghĩa rằng nếu xảy ra vi phạm, chủ cơ sở vẫn phải chịu hậu quả pháp lý tương ứng.

Việc khai báo tạm trú cho người nước ngoài là nghĩa vụ pháp lý bắt buộc với mức phạt từ 4-6 triệu đồng, tuy nhiên có thể thực hiện dễ dàng qua hệ thống online miễn phí trong vòng 12 giờ (hoặc 24 giờ đối với vùng sâu, vùng xa).

Qua phân tích toàn diện về quy định pháp luật, có thể thấy rằng việc tuân thủ đúng quy định khai báo tạm trú không chỉ giúp tránh được những hậu quả pháp lý nghiêm trọng mà còn góp phần xây dựng môi trường an ninh, trật tự xã hội ổn định.

Tuân thủ đúng quy định về khai báo tạm trú không chỉ là việc thực hiện nghĩa vụ công dân mà còn thể hiện tinh thần trách nhiệm với cộng đồng và đất nước.

Câu hỏi thường gặp về vấn đề không khai báo tạm trú cho người nước ngoài

Người nước ngoài kết hôn với công dân Việt Nam có cần khai báo tạm trú không?

Có, vẫn phải khai báo tạm trú theo quy định chung. Người nước ngoài kết hôn với công dân Việt Nam không được miễn trừ việc khai báo tạm trú khi lưu trú tại địa điểm khác với nơi đăng ký thường trú.

Tuy nhiên, họ có thể được ưu tiên trong thủ tục và xin cấp thẻ tạm trú với ký hiệu TT (thân nhân của công dân Việt Nam). Việc kết hôn với công dân Việt Nam chỉ mang lại thuận lợi trong một số thủ tục hành chính khác chứ không miễn trừ nghĩa vụ khai báo tạm trú.

Chủ khách sạn có thể ủy quyền cho nhân viên khai báo tạm trú không?

Có thể ủy quyền, nhưng cần giấy ủy quyền hợp lệ và chủ cơ sở vẫn chịu trách nhiệm pháp lý cuối cùng.

Người được ủy quyền phải nắm đầy đủ thông tin cần thiết và có khả năng thực hiện thủ tục chính xác. Khuyến nghị các cơ sở lưu trú nên sử dụng tài khoản doanh nghiệp trên hệ thống online để quản lý hiệu quả và giảm thiểu rủi ro sai sót trong quá trình khai báo.

Người nước ngoài chỉ lưu trú 1-2 đêm có cần khai báo không?

Có cần khai báo trong mọi trường hợp, không có ngoại lệ về thời gian.

Quy định khai báo tạm trú phải thực hiện trong vòng 12 giờ (hoặc 24 giờ đối với vùng sâu, vùng xa) bất kể thời gian lưu trú dài hay ngắn. Đây là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo an ninh quốc gia và không có quy định ngoại lệ nào dựa trên thời gian lưu trú. Việc phân biệt giữa khai báo tạm trú (ngắn hạn) và đăng ký tạm trú (dài hạn từ 30 ngày) là điều cần thiết để hiểu đúng nghĩa vụ pháp lý.

Nếu quên khai báo thì làm thế nào để khắc phục?

Thực hiện khai báo bổ sung ngay lập tức và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng.

Khi phát hiện đã quên khai báo, cần thực hiện các bước sau: (1) Khai báo bổ sung ngay lập tức qua hệ thống trực tuyến hoặc trực tiếp tại cơ quan công an, (2) Chuẩn bị giải trình rõ ràng về lý do chậm trễ, (3) Hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong quá trình xử lý. Mức độ xử phạt có thể được xem xét giảm nhẹ nếu có thái độ hợp tác tích cực và khắc phục kịp thời.

Nguồn tham khảo thông tin trong bài viết:

• Nghị định 144/2021/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự
• Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam 2014
• Luật Cư trú 2020
• Các trang thông tin điện tử của Phòng Quản lý xuất nhập cảnh các tỉnh thành