Người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam bắt buộc tham gia bảo hiểm xã hội khi có hợp đồng lao động xác định thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên, với mức đóng 9,5% lương tháng từ người lao động và 20,5% từ người sử dụng lao động. Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực từ 1/7/2025, quy định này áp dụng cho tất cả người nước ngoài có giấy phép lao động hợp lệ tại Việt Nam.

Việc tuân thủ đúng quy định về bảo hiểm xã hội đối với người lao động nước ngoài không chỉ đảm bảo quyền lợi cho nhân viên mà còn giúp doanh nghiệp tránh những hình phạt nghiêm khắc có thể lên đến 150 triệu đồng. Bài viết này cung cấp hướng dẫn chi tiết về mọi khía cạnh liên quan đến bảo hiểm xã hội cho người nước ngoài, từ đối tượng áp dụng, mức đóng, thủ tục đăng ký đến các quyền lợi được hưởng.

Nội dung:

Những Nhóm Lao Động Người Nước Ngoài Nào Bắt Buộc Phải Tham Gia Bảo Hiểm Xã Hội?

Người lao động nước ngoài bắt buộc tham gia BHXH khi đáp ứng đủ hai điều kiện: có hợp đồng lao động xác định thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên và có giấy phép lao động hợp lệ do cơ quan có thẩm quyền Việt Nam cấp.

Theo khoản 2 Điều 2 Luật BHXH 2024, các điều kiện cụ thể bao gồm:

Điều Kiện Bắt Buộc Tham Gia

Điều kiện về hợp đồng lao động:

Hợp đồng lao động xác định thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên
Được ký kết với người sử dụng lao động tại Việt Nam
Hợp đồng phải còn hiệu lực tại thời điểm đăng ký

Điều kiện về giấy tờ pháp lý:

Có giấy phép lao động do cơ quan có thẩm quyền Việt Nam cấp
Hoặc có chứng chỉ hành nghề hợp lệ
Hoặc có giấy phép hành nghề do Việt Nam cấp

Trường Hợp Được Miễn Tham Gia

Người lao động nước ngoài không phải tham gia BHXH bắt buộc trong các trường hợp sau:

1. Di chuyển nội bộ doanh nghiệp

Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Nghị định số 11/2016/NĐ-CP
Thời gian làm việc tạm thời, ngắn hạn trong tập đoàn

2. Đã đủ tuổi nghỉ hưu

Nam: đủ 60 tuổi
Nữ: đủ 55 tuổi
Tại thời điểm giao kết hợp đồng lao động

3. Thuộc hiệp định quốc tế

Khi điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên có quy định khác
Hiện tại áp dụng với công dân Hàn Quốc (hiệp định có hiệu lực từ 1/1/2024)

Mức Đóng Bảo Hiểm Xã Hội Cho Người Nước Ngoài Là Bao Nhiêu?

Tổng mức đóng BHXH cho người nước ngoài là 30% trên tiền lương tháng, trong đó người lao động đóng 9,5% và người sử dụng lao động đóng 20,5%. Đây là quy định mới có hiệu lực từ 1/7/2025 theo Nghị định 158/2025/NĐ-CP.

Bảng Chi Tiết Mức Đóng Từ 1/7/2025

Quỹ Bảo Hiểm	Người Lao Động	Người Sử Dụng Lao Động	Tổng Cộng
Hưu trí và tử tuất	8%	14%	22%
Ốm đau và thai sản	0%	3%	3%
Bảo hiểm y tế	1,5%	3%	4,5%
Tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp	0%	0,5%	0,5%
TỔNG CỘNG	9,5%	20,5%	30%

Tiền Lương Làm Căn Cứ Đóng

Tiền lương đóng BHXH bao gồm:

Mức lương cơ bản theo hợp đồng lao động
Phụ cấp lương (phụ cấp chức vụ, phụ cấp khu vực…)
Các khoản bổ sung khác được ghi trong hợp đồng

Không bao gồm:

Tiền thưởng theo Luật lao động
Các khoản phúc lợi (ăn trưa, đi lại, điện thoại…)
Trợ cấp một lần (thưởng lễ, tết…)

Mức Tối Thiểu và Tối Đa

Mức tối thiểu: Bằng mức lương tối thiểu vùng tại nơi làm việc
Mức tối đa: Không vượt quá 20 lần mức lương cơ sở (hiện tại là 20 x 2,34 triệu = 46,8 triệu đồng/tháng)

Thủ Tục Đăng Ký Bảo Hiểm Xã Hội Cho Lao Động Nước Ngoài Như Thế Nào?

Người sử dụng lao động phải nộp hồ sơ đăng ký BHXH cho người nước ngoài trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày ký hợp đồng lao động. Thủ tục được thực hiện tại cơ quan BHXH cấp huyện nơi doanh nghiệp đặt trụ sở.

Hồ Sơ Cần Chuẩn Bị

1. Đối với người sử dụng lao động (nếu chưa có mã BHXH):

Tờ khai đăng ký/thay đổi thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK3-TS)
Bản sao Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh
Quyết định thành lập đơn vị (nếu có)

2. Đối với người lao động nước ngoài:

Tờ khai tham gia BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS)
Danh sách người lao động tham gia (Mẫu D02-TS)
Bản sao hộ chiếu (có dịch thuật công chứng)
Bản sao giấy phép lao động (có dịch thuật công chứng)
Bản sao hợp đồng lao động
02 ảnh màu 3x4cm (chụp trong vòng 6 tháng)

Quy Trình Đăng Ký 5 Bước

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ Người sử dụng lao động thu thập đầy đủ giấy tờ theo danh mục yêu cầu

Bước 2: Đăng ký mã đơn vị (nếu chưa có) Nộp Mẫu TK3-TS, nhận mã đơn vị trong 1-7 ngày làm việc

Bước 3: Điền thông tin chính xác

Họ tên theo phiên âm quốc tế
Địa chỉ theo đúng giấy tờ pháp lý
Tiền lương đóng BHXH phù hợp quy định

Bước 4: Nộp hồ sơ Có thể nộp trực tiếp, qua bưu điện hoặc trực tuyến qua hệ thống eBHXH

Bước 5: Nhận kết quả Cơ quan BHXH cấp sổ BHXH và thẻ BHYT trong thời hạn 5 ngày làm việc

Địa Điểm Nộp Hồ Sơ

Cơ quan BHXH cấp huyện nơi doanh nghiệp đặt trụ sở
Tổ chức dịch vụ thu được BHXH ủy quyền
Trực tuyến qua Cổng dịch vụ công quốc gia hoặc phần mềm eBHXH

Để hỗ trợ việc thực hiện thủ tục một cách thuận tiện, doanh nghiệp có thể tham khảo hướng dẫn đăng ký mã số thuế cá nhân cho người nước ngoài – một thủ tục song hành quan trọng khác đối với người lao động nước ngoài.

Quyền Lợi Lao Động Nước Ngoài Được Hưởng Khi Tham Gia Bảo Hiểm Xã Hội

Người lao động nước ngoài được hưởng đầy đủ các chế độ BHXH tương tự như người lao động Việt Nam, bao gồm: ốm đau, thai sản, tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp, hưu trí và tử tuất. Đây là quy định nhằm đảm bảo bình đẳng quyền lợi cho mọi người lao động.

Chế Độ Ốm Đau

Điều kiện hưởng:

Bị ốm đau, tai nạn (không phải tai nạn lao động)
Có xác nhận của cơ sở y tế có thẩm quyền
Phải nghỉ việc điều trị

Mức hưởng:

75% mức lương đóng BHXH của tháng liền kề trước khi nghỉ việc
Thời gian hưởng tối đa theo quy định (phụ thuộc thời gian đóng BHXH)

Chế Độ Thai Sản

Đối với lao động nữ:

Thời gian nghỉ: 6 tháng (có thể nghỉ trước sinh tối đa 2 tháng)
Mức hưởng: 100% mức lương đóng BHXH
Trợ cấp một lần khi sinh: 2 lần mức lương cơ sở (hiện tại 4,68 triệu đồng/con)

Đối với lao động nam:

Thời gian nghỉ: 5-14 ngày tùy trường hợp sinh con
Mức hưởng: 100% mức lương đóng BHXH

Chế Độ Tai Nạn Lao Động – Bệnh Nghề Nghiệp

Điều trị y tế: 100% chi phí được chi trả
Nghỉ việc điều trị: 100% mức lương đóng BHXH
Suy giảm khả năng lao động: Trợ cấp hàng tháng theo mức độ suy giảm

Chế Độ Hưu Trí và Tử Tuất

Hưu trí:

Điều kiện: Đủ tuổi nghỉ hưu + đóng BHXH từ 15 năm trở lên (từ 1/7/2025)
Mức hưởng: Tính theo công thức dựa trên thời gian đóng và mức lương bình quân

Tử tuất:

Trợ cấp tuất cho thân nhân khi người lao động chết
Trợ cấp mai táng phí

Quyền Rút Bảo Hiểm Xã Hội Một Lần

Từ 1/7/2025, người lao động nước ngoài được quyền rút BHXH một lần trong các trường hợp:

Đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH
Mắc bệnh hiểm nghèo (ung thư, bại liệt, AIDS…)
Suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên
Chấm dứt hợp đồng lao động và không gia hạn
Đủ điều kiện hưởng lương hưu nhưng không tiếp tục cư trú tại Việt Nam

Mức Phạt Vi Phạm Các Quy Định Về BHXH Với Người Nước Ngoài

Doanh nghiệp không đóng BHXH cho người nước ngoài sẽ bị phạt từ 50-150 triệu đồng tùy theo mức độ vi phạm, ngoài việc phải bồi thường thiệt hại và truy thu đầy đủ số tiền đã trốn đóng. Đây là mức phạt nghiêm khắc nhằm đảm bảo quyền lợi cho người lao động.

Mức Phạt Hành Chính

1. Không đóng cho toàn bộ người lao động thuộc diện:

Cá nhân: 18-20% tổng số tiền phải đóng, tối đa 75 triệu đồng
Tổ chức: 36-40% tổng số tiền phải đóng, tối đa 150 triệu đồng

2. Trốn đóng BHXH hoặc sửa chữa tài liệu:

Cá nhân: 50-75 triệu đồng
Tổ chức: 100-150 triệu đồng

3. Chậm đóng BHXH:

12-15% tổng số tiền phải đóng, tối đa 75 triệu đồng

4. Không lập hồ sơ tham gia BHXH:

500.000 – 1 triệu đồng đối với cá nhân
1-2 triệu đồng đối với tổ chức

Xử Lý Hình Sự

Khi vi phạm nghiêm trọng, người sử dụng lao động có thể bị xử lý hình sự:

Phạt tiền: 50-500 triệu đồng
Phạt tù: 6 tháng – 3 năm
Điều kiện: Gian dối hoặc thủ đoạn khác để trốn đóng

Trách Nhiệm Bồi Thường

Ngoài phạt hành chính, người sử dụng lao động phải:

Truy thu đầy đủ số tiền BHXH đã trốn đóng
Bồi thường thiệt hại cho người lao động
Chịu lãi suất chậm đóng theo quy định

Đối với Người Lao Động

Người lao động nước ngoài cũng có thể bị phạt:

500.000 – 1 triệu đồng nếu thỏa thuận với người sử dụng lao động không tham gia BHXH bắt buộc

Lưu Ý Quan Trọng Về Hiệp Định Song Phương Về Bảo Hiểm Xã Hội Với Hàn Quốc

Việt Nam đã ký hiệp định song phương về BHXH với Hàn Quốc, có hiệu lực từ 1/1/2024, cho phép cộng gộp thời gian đóng BHXH giữa hai nước. Đây là bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi người lao động di chuyển quốc tế.

Lợi Ích Của Hiệp Định

Đối với công dân Hàn Quốc:

Thời gian đóng BHXH tại Việt Nam được cộng dồn với thời gian đóng tại Hàn Quốc
Thuận lợi hơn trong việc đủ điều kiện hưởng lương hưu
Giảm thiểu tình trạng mất quyền lợi khi di chuyển

Đối với công dân Việt Nam làm việc tại Hàn Quốc:

Tương tự, được cộng gộp thời gian đóng BHXH
Bảo vệ quyền lợi khi về nước

Triển Vọng Mở Rộng

Việt Nam đang đàm phán và có định hướng ký kết hiệp định song phương về BHXH với nhiều quốc gia khác, nhằm:

Tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực BHXH
Bảo vệ quyền lợi người lao động hai nước
Thúc đẩy hội nhập kinh tế khu vực

Người lao động nước ngoài có ý định định cư lâu dài tại Việt Nam có thể tìm hiểu thêm về thẻ thường trú cho người nước ngoài để có thêm nhiều quyền lợi hơn.

Câu Hỏi Thường Gặp Về BHXH Cho Người Nước Ngoài

Người nước ngoài có bắt buộc tham gia BHYT không?

Có, khi tham gia BHXH bắt buộc, người nước ngoài tự động tham gia BHYT với mức đóng 4,5% lương tháng. Trong đó người lao động đóng 1,5% và người sử dụng lao động đóng 3%. Thẻ BHYT được cấp cùng với sổ BHXH.

Có thể đóng BHXH tự nguyện không?

Người nước ngoài không thuộc đối tượng tham gia BHXH tự nguyện theo quy định hiện hành. Chỉ có công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên mới được tham gia BHXH tự nguyện.

Hợp đồng dưới 12 tháng có phải đóng BHXH?

Không, hợp đồng lao động dưới 12 tháng không thuộc diện bắt buộc tham gia BHXH. Tuy nhiên, nếu hợp đồng được gia hạn khiến tổng thời gian từ 12 tháng trở lên thì phải tham gia BHXH từ thời điểm gia hạn.

Người nước ngoài có được hưởng BHTN không?

Không, người lao động nước ngoài không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp (BHTN). Do đó họ không phải đóng và cũng không được hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Thời hạn làm hồ sơ hưởng chế độ BHXH là bao lâu?

Người sử dụng lao động phải nộp hồ sơ trong 10 ngày kể từ khi nhận đủ hồ sơ của người lao động. Người lao động phải nộp hồ sơ cho doanh nghiệp trong 45 ngày kể từ khi trở lại làm việc (đối với chế độ thai sản).

Bảo hiểm xã hội cho người lao động nước ngoài là nghĩa vụ bắt buộc quan trọng mà mọi doanh nghiệp sử dụng lao động nước ngoài phải tuân thủ nghiêm ngặt. Việc thực hiện đúng quy định không chỉ đảm bảo quyền lợi cho người lao động mà còn giúp doanh nghiệp tránh được những hình phạt nghiêm khắc.

Với các thay đổi quan trọng từ Luật BHXH 2024 có hiệu lực từ 1/7/2025, đặc biệt là quyền được rút BHXH một lần và hiệp định song phương với Hàn Quốc, quyền lợi của người lao động nước ngoài được bảo vệ tốt hơn. Doanh nghiệp cần cập nhật kịp thời các quy định mới để đảm bảo tuân thủ pháp luật và xây dựng môi trường làm việc hấp dẫn cho nhân tài quốc tế.

Liên hệ ngay với cơ quan BHXH hoặc tổng đài 1900 9068 để được hỗ trợ cụ thể về thủ tục đăng ký BHXH cho người lao động nước ngoài tại doanh nghiệp của bạn.