Thông tư 16/2025/TT-BGDĐT: Quy chế mới về tổ chức thi cấp chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế

Thông tư 16/2025/TT-BGDĐT chính thức có hiệu lực từ 12/10/2025, thay thế văn bản cũ và tăng cường phân quyền cho UBND cấp tỉnh trong việc quản lý hoạt động liên kết tổ chức thi đánh giá năng lực ngoại ngữ.

Vào ngày 27 tháng 8 năm 2025, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chính thức ký ban hành Thông tư số 16/2025/TT-BGDĐT, thiết lập khuôn khổ pháp lý mới cho việc liên kết tổ chức các kỳ thi cấp chứng chỉ đánh giá năng lực ngoại ngữ của các tổ chức quốc tế.

Phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của Thông tư số 16/2025/TT-BGDĐT

Văn bản pháp quy mới này điều chỉnh toàn diện các khía cạnh liên quan đến hoạt động liên kết thi cấp chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế, bao gồm: đối tượng tham gia liên kết; định nghĩa và phạm vi chứng chỉ ngoại ngữ nước ngoài; các tiêu chuẩn đảm bảo an toàn và chất lượng; phân định trách nhiệm của các bên liên kết cũng như cơ quan quản lý nhà nước.

Thông tư này được áp dụng rộng rãi đối với ba nhóm đối tượng chính:

• Thứ nhất, các cơ sở giáo dục, đào tạo hoặc tổ chức được thành lập và hoạt động hợp pháp trong lĩnh vực giáo dục tại Việt Nam (được gọi là cơ sở tổ chức thi tại Việt Nam).
• Thứ hai, các cơ quan, tổ chức, cơ sở đánh giá năng lực ngoại ngữ được thành lập và hoạt động hợp pháp ở nước ngoài (được gọi là cơ sở đánh giá năng lực ngoại ngữ nước ngoài).
• Thứ ba, toàn bộ các tổ chức và cá nhân có liên quan đến hoạt động liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài tại Việt Nam.

Làm rõ vai trò của các bên tham gia liên kết

Phía Việt Nam

Đại diện phía Việt Nam trong mối quan hệ hợp tác này chính là đơn vị liên kết tổ chức thi, được xác định là các cơ sở tổ chức thi tại Việt Nam có thỏa thuận hoặc hợp đồng hợp tác với cơ sở đánh giá năng lực ngoại ngữ nước ngoài, đóng vai trò chịu trách nhiệm chính trong việc tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài tại Việt Nam.

Phía nước ngoài

Phía đối tác nước ngoài bao gồm đơn vị cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài hoặc các cơ sở đánh giá năng lực ngoại ngữ nước ngoài được đơn vị cấp chứng chỉ ủy quyền hoặc cho phép tổ chức thi cấp chứng chỉ.

Định nghĩa và đặc điểm của chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế

Theo quy định mới, chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài được hiểu là văn bản xác nhận kết quả thi năng lực ngoại ngữ do đơn vị cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài cấp cho người dự thi. Điều quan trọng cần lưu ý là chứng chỉ này không thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.

Các loại chứng chỉ không được bao gồm

Thông tư đặc biệt làm rõ rằng chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài không bao gồm các loại chứng chỉ đánh giá năng lực học tập các môn học khác bằng tiếng nước ngoài hoặc chứng chỉ đánh giá năng lực trong lĩnh vực chuyên môn để hành nghề bằng tiếng nước ngoài.

Tiêu chí công nhận tính hợp pháp

Chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài được coi là hợp pháp ở nước sở tại khi đáp ứng một trong hai điều kiện sau:

• Điều kiện thứ nhất: được cơ quan có thẩm quyền của nước đó cho phép tổ chức thi cấp chứng chỉ.
• Điều kiện thứ hai: được sử dụng để xét duyệt hồ sơ nhập cư, nhập quốc tịch, cấp thị thực nhập cảnh cho công dân các nước có nhu cầu định cư, làm việc, nghiên cứu, học tập, công nhận đạt chuẩn đầu vào, đầu ra trong chương trình đào tạo đối với sinh viên quốc tế tại nước sử dụng ngôn ngữ được thi cấp chứng chỉ là ngôn ngữ chính thức.

Giá trị sử dụng toàn cầu

Chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài có giá trị sử dụng phổ biến trên thế giới khi được nhiều nước công nhận hoặc sử dụng theo quy định tại khoản 3 Điều 4 Thông tư này hoặc được tổ chức thi cấp chứng chỉ tại nhiều nước trên thế giới.

Tiêu chuẩn đảm bảo an toàn và chất lượng

Việc thực hiện liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài tại Việt Nam phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn về an toàn và chất lượng.

Tuân thủ quy định của đối tác nước ngoài

Các bên liên kết phải tuân thủ đúng quy định của bên nước ngoài về nhiều khía cạnh quan trọng:

• Về tổ chức thi: bao gồm bảo mật đề thi; quy trình tổ chức thi, cơ sở vật chất, thiết bị, địa điểm tổ chức thi, đội ngũ cán bộ quản lý, coi thi, chấm thi, nhân viên hỗ trợ, kỹ thuật viên và các nội dung khác.
• Về quản lý tài chính: việc quản lý thu, chi; lưu trữ hồ sơ, trách nhiệm giải trình.
• Các quy định bổ sung: quy định khác của cơ sở đánh giá năng lực ngoại ngữ nước ngoài (nếu có).

Phân định trách nhiệm rõ ràng

Cần xác định rõ và bảo đảm thực hiện đầy đủ trách nhiệm, quyền hạn của các bên liên kết, đơn vị phối hợp tổ chức thi (nếu có), đội ngũ cán bộ quản lý, coi thi, chấm thi, hỗ trợ, kỹ thuật viên trong công tác tổ chức thi, cấp chứng chỉ; trách nhiệm và quyền hạn của người dự thi.

Phòng chống gian lận

Phải có quy định về cơ sở vật chất, thiết bị, đội ngũ nhân sự và có biện pháp phòng chống gian lận trong toàn bộ quá trình tổ chức thi; bảo đảm thực thi đầy đủ quy định phòng chống gian lận trong toàn bộ quá trình tổ chức thi; không để xảy ra thi hộ và các hình thức gian lận khác.

Tính nghiêm túc và công bằng

Tổ chức thi an toàn, nghiêm túc, công bằng, khách quan trong việc đánh giá giữa các kỳ thi, giữa các thí sinh; không để xảy ra tình trạng lộ, lọt đề thi.

Yêu cầu chứng chỉ ngoại ngữ cho chương trình liên kết đào tạo theo Thông tư số 16/2025/TT-BGDĐT

Đối với học viên theo học các chương trình liên kết đào tạo trình độ đại học, thạc sĩ, tiến sĩ, minh chứng đáp ứng yêu cầu về trình độ ngoại ngữ trong tuyển sinh đầu vào phải là một trong những loại văn bằng, chứng chỉ ngoại ngữ sau:

• Loại thứ nhất: Chứng chỉ ngoại ngữ được cấp bởi đơn vị được phép tổ chức thi đánh giá năng lực ngoại ngữ và được công nhận cấp độ tương đương với các bậc của Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc của Việt Nam theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
• Loại thứ hai: Chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài được tổ chức thi hợp pháp tại Việt Nam hoặc ở nước ngoài và đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo công nhận cấp độ tương đương với các bậc của Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc của Việt Nam.
• Loại thứ ba: Văn bằng tốt nghiệp từ trình độ đại học trở lên ngành ngôn ngữ nước ngoài do cơ sở giáo dục đại học Việt Nam cấp, có xác định năng lực ngoại ngữ của người học theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam.
• Loại thứ tư: Văn bằng tốt nghiệp từ trình độ đại học trở lên do cơ sở giáo dục đại học nước ngoài cấp cho người học tốt nghiệp các chương trình đào tạo toàn thời gian ở nước ngoài.

Phân quyền quản lý nhà nước

Một trong những điểm đáng chú ý của Thông tư 16/2025/TT-BGDĐT là việc cụ thể hóa chủ trương đẩy mạnh phân quyền, phân cấp. Theo Nghị định số 143/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 của Chính phủ về phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh được giao thẩm quyền phê duyệt liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài.

Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố sẽ quản lý hoạt động liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài trên địa bàn theo quy định của Chính phủ; công bố công khai và cập nhật trên trang thông tin điện tử danh sách các đơn vị được phê duyệt, điều chỉnh, gia hạn, chấm dứt liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài trên địa bàn.

Tăng cường trách nhiệm và minh bạch

Thông tư mới cũng sửa đổi, bổ sung một số quy định khác nhằm cụ thể hóa trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước, tăng cường trách nhiệm của các bên liên kết thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài.

Đặc biệt, văn bản cụ thể hóa trách nhiệm đối với các bên liên kết trong công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình với xã hội, xử lý những thắc mắc, bảo đảm quyền lợi của người dự thi trong suốt quá trình triển khai thực hiện liên kết, tổ chức thi, cấp chứng chỉ làm cơ sở để cơ quan quản lý nhà nước thực hiện hậu kiểm.

Lưu ý quan trọng về phạm vi công nhận

Cần đặc biệt lưu ý rằng việc phê duyệt liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài không bao gồm việc công nhận các cấp độ của chứng chỉ năng lực ngoại ngữ đó tương đương với các bậc của Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam để sử dụng trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Hiệu lực thi hành

Thông tư 16/2025/TT-BGDĐT chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 12 tháng 10 năm 2025, thay thế Thông tư số 11/2022/TT-BGDĐT ngày 26/7/2022.

Theo đánh giá của Bộ Giáo dục và Đào tạo, với những điểm mới được bổ sung, Thông tư số 16/2025/TT-BGDĐT đánh dấu bước hoàn thiện khung pháp lý, tăng tính minh bạch, phân quyền rõ ràng và bảo vệ quyền lợi người dự thi trong hoạt động liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài.

---

Miễn trừ trách nhiệm: Bài viết này được tổng hợp và viết lại bởi trí tuệ nhân tạo (AI) dựa trên các nguồn thông tin công khai. Nếu có bất kỳ vấn đề nào liên quan đến bản quyền hoặc nội dung, vui lòng liên hệ với quản trị viên để được hỗ trợ xóa bỏ hoặc chỉnh sửa.