Cấu trúc When While trong tiếng Anh: Phân biệt & bài tập

Nhiều bạn học tiếng Anh thường nhầm lẫn giữa “when” và “while”. Đây là một trong những điểm ngữ pháp khó nhất với người Việt. Tại sao lại khó? Vì tiếng Việt chúng ta dùng “khi” và “trong khi” khá thoải mái, nhưng tiếng Anh có quy tắc nghiêm ngặt hơn nhiều.

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ khi nào dùng “when”, khi nào dùng “while”, cùng với những bài tập thực hành để bạn không còn nhầm lẫn nữa. Đặc biệt, chúng tôi sẽ chỉ ra những lỗi sai mà người Việt hay mắc phải và cách khắc phục.

When và While Là Gì?

Khi nào dùng When?

“When” có nghĩa là “khi”, thường dùng để chỉ một thời điểm cụ thể hoặc một hành động ngắn xảy ra.

Đặc điểm chính của When:

• Chỉ thời điểm cụ thể: “When I arrived home” (Khi tôi về nhà)
• Hành động ngắn, hoàn tất: “When the bell rang” (Khi chuông reo)
• Hai hành động xảy ra nối tiếp nhau

Ví dụ thực tế:

• “When I was young, I lived in Hanoi” (Khi tôi còn nhỏ, tôi sống ở Hà Nội)
• “I was cooking when my friend called” (Tôi đang nấu ăn thì bạn tôi gọi)

Khi nào dùng While?

“While” có nghĩa là “trong khi”, thường dùng để chỉ một khoảng thời gian dài hoặc hai hành động xảy ra cùng lúc.

Đặc điểm chính của While:

• Chỉ khoảng thời gian: “While I was studying” (Trong khi tôi học)
• Hai hành động dài xảy ra song song
• Có thể diễn tả sự đối lập: “He is rich while his brother is poor”

Ví dụ thực tế:

• “While I was reading, my sister was watching TV” (Trong khi tôi đọc sách thì em gái tôi xem TV)
• “She likes coffee while I prefer tea” (Chị ấy thích cà phê còn tôi thích trà hơn)

Tham khảo thêm cách dùng mạo từ A, An, The để hiểu rõ hơn về ngữ pháp tiếng Anh cơ bản.

Làm Thế Nào Để Phân Biệt When và While Chính Xác?

Quy Tắc Cơ Bản Nhất

Nhớ công thức này:

• When = Hành động ngắn, điểm thời gian
• While = Hành động dài, khoảng thời gian

Bảng So Sánh Chi Tiết

Tiêu chí	When	While
Thời gian	Điểm thời gian cụ thể	Khoảng thời gian dài
Hành động	Ngắn, hoàn tất	Dài, kéo dài
Ví dụ	When I arrived (Khi tôi đến)	While I was sleeping (Trong khi tôi ngủ)
Thì thường dùng	Simple Past, Present	Continuous tenses

Trường Hợp Hành Động Xen Ngang

Đây là phần khó nhất. Khi một hành động đang xảy ra thì có hành động khác xen vào:

Quy tắc quan trọng:

• Nếu hành động dài (đang diễn ra) đứng sau liên từ → dùng When hoặc While
• Nếu hành động ngắn (xen vào) đứng sau liên từ → chỉ dùng When

Ví dụ:

• “I was reading when he called” ✓ (Tôi đang đọc thì anh ấy gọi)
• “When I was reading, he called” ✓ (Khi tôi đang đọc thì anh ấy gọi)
• “While I was reading, he called” ✓ (Trong khi tôi đang đọc thì anh ấy gọi)
• “I was reading while he called” ✗ (SAI)

Trường Hợp Đặc Biệt

1. Nói về tuổi tác – Chỉ dùng When:

• “When I was 10 years old, I moved to Ho Chi Minh City” ✓
• “While I was 10 years old…” ✗ (SAI)

2. While diễn tả sự đối lập:

• “He is tall while his brother is short” (Anh ấy cao trong khi em trai anh ấy lại thấp)

Xem thêm về Remember To V hay Ving để nắm vững thêm các cấu trúc ngữ pháp khác.

Cách Sử Dụng When và While Với Các Thì?

Với Thì Quá Khứ

When + Quá khứ đơn, Quá khứ đơn:

• “When the rain stopped, we went out” (Khi mưa tạnh, chúng tôi đi ra ngoài)

When + Quá khứ tiếp diễn, Quá khứ đơn:

• “When I was cooking, the phone rang” (Khi tôi đang nấu ăn thì điện thoại reo)

While + Quá khứ tiếp diễn, Quá khứ tiếp diễn:

• “While I was studying, my brother was playing games” (Trong khi tôi học bài thì anh trai tôi chơi game)

Với Thì Tương Lai

Quy tắc vàng: Không bao giờ dùng “will” trong mệnh đề “when” hoặc “while” khi nói về tương lai.

Đúng:

• “When I finish my homework, I will call you” (Khi tôi làm xong bài tập, tôi sẽ gọi cho bạn)
• “While you are cooking, I will clean the house” (Trong khi bạn nấu ăn, tôi sẽ dọn nhà)

Sai:

• “When I will finish my homework…” ✗
• “While you will be cooking…” ✗

Bảng Tổng Hợp Các Thì

Mệnh đề When/While	Mệnh đề chính	Ví dụ
Quá khứ đơn	Quá khứ đơn	When he arrived, I left
Quá khứ tiếp diễn	Quá khứ đơn	While I was sleeping, the phone rang
Hiện tại đơn	Tương lai đơn	When I see him, I will tell him
Hiện tại hoàn thành	Tương lai đơn	When I have finished, I will call you

Tìm hiểu thêm về Help To V hay Ving để mở rộng kiến thức ngữ pháp.

Những Lỗi Sai Phổ Biến khi sử dụng When/While

Lỗi 1: Dùng Will Trong Mệnh Đề When/While

Sai: “When I will come home, I will cook dinner” Đúng: “When I come home, I will cook dinner”

Nguyên nhân: Trong tiếng Việt, chúng ta có thể nói “Khi tôi sẽ về nhà…”, nhưng tiếng Anh không cho phép.

Lỗi 2: Nhầm Lẫn When và While

Sai: “While the bell rang, students went out” Đúng: “When the bell rang, students went out”

Nguyên nhân: Chuông reo là hành động ngắn, nên phải dùng “when”.

Lỗi 3: Sai Thì Trong Hành Động Xen Ngang

Sai: “When I came home, my mother cooked dinner” Đúng: “When I came home, my mother was cooking dinner”

Giải thích: Mẹ đang nấu ăn (hành động dài) thì tôi về nhà (hành động ngắn xen vào).

Lỗi 4: Dùng While Với Tuổi Tác

Sai: “While I was young, I lived with my grandparents” Đúng: “When I was young, I lived with my grandparents”

Bảng Lỗi Sai và Cách Sửa

Lỗi sai	Cách sửa	Lý do
When I will arrive…	When I arrive…	Không dùng will trong mệnh đề when
While the phone rang…	When the phone rang…	Điện thoại reo là hành động ngắn
While I was 20…	When I was 20…	Tuổi tác chỉ dùng when

Kiến thức liên quan về Expect To V hay Ving để hiểu rõ hơn về các cấu trúc tương tự.

Bài Tập Thực Hành When và While

Bài Tập 1: Chọn When hoặc While

Điền “when” hoặc “while” vào chỗ trống:

1. I was walking to school _____ it started to rain.
2. _____ I finish my work, I will go home.
3. She was cooking _____ her husband was watching TV.
4. _____ I was a child, I loved reading comics.
5. The accident happened _____ we were driving to Da Lat.

Đáp án:

1. when (mưa bắt đầu rơi – hành động ngắn)
2. When (không dùng will trong mệnh đề when)
3. while (hai hành động dài song song)
4. When (nói về tuổi tác)
5. while (tai nạn xảy ra trong khi đang lái xe)

Bài Tập 2: Sửa Lỗi Sai

Tìm và sửa lỗi sai trong các câu sau:

1. When I will graduate, I will find a job.
2. While the teacher came in, students were talking.
3. I was sleeping while my alarm rang.
4. While I was young, I played football every day.
5. When you will call me, I will answer immediately.

Đáp án:

1. When I graduate, I will find a job.
2. When the teacher came in, students were talking.
3. I was sleeping when my alarm rang.
4. When I was young, I played football every day.
5. When you call me, I will answer immediately.

Bài Tập 3: Hoàn Thành Câu

Hoàn thành các câu sau với thì đúng:

1. When I (arrive) _____ home yesterday, my family (have) _____ dinner.
2. While she (study) _____ English, her brother (play) _____ video games.
3. When the phone (ring) _____, I (take) _____ a shower.
4. I (listen) _____ to music while I (do) _____ my homework.
5. When I (be) _____ 18 years old, I (move) _____ to Ho Chi Minh City.

Đáp án:

1. arrived / were having
2. was studying / was playing
3. rang / was taking
4. was listening / was doing
5. was / moved

Bài Tập 4: Kết Hợp Câu

Kết hợp hai câu thành một, sử dụng when hoặc while:

1. I was reading a book. My phone rang.
2. She finished her homework. She watched TV.
3. They were having lunch. It started to rain.
4. He was 25 years old. He got married.
5. We were discussing the project. The boss came in.

Đáp án:

1. I was reading a book when my phone rang. / While I was reading a book, my phone rang.
2. When she finished her homework, she watched TV.
3. While they were having lunch, it started to rain.
4. When he was 25 years old, he got married.
5. We were discussing the project when the boss came in. / While we were discussing the project, the boss came in.

Học thêm ngữ pháp về cách động viên trong tiếng Anh để bổ sung vốn từ vựng.

Các Cụm Từ Cố Định Với When và While

Thành Ngữ Với When

When it comes to: Khi nói đến

• “When it comes to cooking, my mother is the best” (Khi nói đến nấu ăn, mẹ tôi giỏi nhất)

When pigs fly: Không bao giờ (thành ngữ)

• “He will clean his room when pigs fly” (Anh ấy sẽ dọn phòng khi lợn biết bay – tức là không bao giờ)

Say when: Nói khi nào đủ (thường khi rót đồ uống)

• “Pour the water and say when” (Rót nước và nói khi nào đủ)

Cụm Từ Với While

A while: Một lúc

• “I haven’t seen him for a while” (Tôi không gặp anh ấy một thời gian rồi)

Once in a while: Thỉnh thoảng

• “We go to the cinema once in a while” (Thỉnh thoảng chúng tôi đi xem phim)

Worth your while: Đáng công sức

• “Learning English is worth your while” (Học tiếng Anh rất đáng công sức)

While away: Giết thời gian

• “We whiled away the afternoon playing cards” (Chúng tôi giết thời gian buổi chiều bằng cách chơi bài)

Phương Pháp Học Hiệu Quả

Cho Học Sinh

Cách ghi nhớ đơn giản:

1. When = Ngắn, nhanh, điểm thời gian
2. While = Dài, kéo dài, khoảng thời gian
3. Tuổi tác luôn dùng When
4. Không bao giờ dùng will sau when/while khi nói về tương lai

Mẹo thực hành:

• Viết nhật ký hàng ngày bằng tiếng Anh, sử dụng when và while
• Xem phim có phụ đề, chú ý cách dùng when/while
• Làm bài tập từ cơ bản đến nâng cao

Cho Giáo Viên

Phương pháp giảng dạy hiệu quả:

Bước 1: Giải thích khái niệm bằng hình ảnh timeline

• Vẽ đường thời gian, chỉ rõ “điểm” và “khoảng”
• Sử dụng ví dụ gần gũi với học sinh

Bước 2: So sánh với tiếng Việt

• Chỉ ra điểm giống và khác nhau
• Giải thích tại sao không thể dịch trực tiếp

Bước 3: Thực hành từ dễ đến khó

• Bài tập điền từ → Sửa lỗi sai → Viết câu → Viết đoạn văn

Bước 4: Sửa lỗi có hệ thống

• Thu thập lỗi sai thường gặp
• Phân tích nguyên nhân
• Đưa ra bài tập nhắm vào từng loại lỗi

Việc phân biệt when và while không khó nếu bạn nắm vững quy tắc cơ bản: when cho hành động ngắn, while cho hành động dài. Điều quan trọng nhất là thực hành đều đặn và chú ý đến những lỗi sai mà người Việt hay mắc.

Những điểm cần nhớ:

• When = điểm thời gian, while = khoảng thời gian
• Tuổi tác chỉ dùng when
• Không dùng will sau when/while trong câu tương lai
• Chú ý thì của động từ trong mệnh đề chính và mệnh đề phụ

Lời khuyên cuối: Đừng cố gắng dịch trực tiếp từ tiếng Việt sang tiếng Anh. Hãy hiểu logic và cảm nhận của tiếng Anh về thời gian. Với sự luyện tập đều đặn, bạn sẽ sử dụng when và while một cách tự nhiên và chính xác.

Hãy bắt đầu áp dụng những kiến thức này vào việc học và giao tiếp hàng ngày. Chỉ qua thực hành, bạn mới có thể thành thạo thực sự.

Câu Hỏi Thường Gặp

Khi nào dùng when, khi nào dùng while trong câu tương lai?

Trong câu tương lai, không bao giờ dùng “will” sau when hoặc while. Thay vào đó:

• Dùng hiện tại đơn: “When I finish work, I will call you”
• Dùng hiện tại hoàn thành: “When I have finished work, I will call you”

Quy tắc này rất quan trọng và khác hoàn toàn với tiếng Việt.

Có thể hoán đổi when và while trong mọi trường hợp không?

Không thể hoán đổi trong mọi trường hợp:

Chỉ dùng when:

• Nói về tuổi tác: “When I was young” (không dùng while)
• Hành động ngắn đứng sau liên từ: “When the phone rang” (không dùng while)

Có thể hoán đổi:

• Khi hành động dài đứng sau liên từ: “When/While I was cooking”

Làm sao phân biệt nghĩa thời gian và phi thời gian của while?

While có nghĩa thời gian: hai hành động xảy ra cùng lúc

• “While I was cooking, he was reading” (Trong khi tôi nấu ăn, anh ấy đọc sách)

While có nghĩa đối lập: so sánh hai điều trái ngược

• “He is rich while his brother is poor” (Anh ấy giàu trong khi em trai anh ấy nghèo)

Dấu hiệu nhận biết: nếu hai ý trong câu trái ngược nhau, while mang nghĩa đối lập.

When và while có khác nhau giữa tiếng Anh Mỹ và tiếng Anh Anh không?

Cách sử dụng when và while cơ bản giống nhau. Điểm khác biệt chính:

• Tiếng Anh Anh thường dùng “whilst” thay cho “while” trong văn viết trang trọng
• Tiếng Anh Mỹ ít dùng “whilst”, chủ yếu dùng “while”

Với người học Việt Nam, nên tập trung vào “while” vì phổ biến hơn.

Các lỗi sai thường gặp với when/while là gì?

Top 3 lỗi sai thường gặp:

1. Dùng will sau when/while: “When I will come…” → Sửa: “When I come…”
2. Nhầm when và while với hành động ngắn: “While the bell rang…” → Sửa: “When the bell rang…”
3. Sai thì trong hành động xen ngang: “When I came, she cooked” → Sửa: “When I came, she was cooking”

Cách khắc phục: Học thuộc quy tắc cơ bản và làm nhiều bài tập thực hành.